Very humane. Everything is so logical. Both nature and nurture are at work, but the role of the former is negligible. "Mom had a great influence on me." says that we are not nurtured, but grow by being influenced from everything around us. Maybe the only inducer of decay and decadence is the normalisation of everything related to life, thus the anormalisation of many others by the monster called civilisation, a monster developed and nurtured against the rules of nature.
Joker
Son derece insancıl bir hikâye. Olan biten her şey alabildiğine mantıklı.
Joker nezdinde hem doğa hem de yetiştiriliş iş başında, ama doğa ihmal
edilebilir düzeyde. Hatta “annem beni çok etkiledi” sözü, aslında
yetiştirilmediğimizi -bir yerlere-, sürekli ve her şeyden etkilenerek
büyüdüğümüzü anlatıyor. Belki de çürüme ve yozlaşmanın tek müsebbibi, medeniyet
denen canavarın, doğa kanunlarına karşı geliştirilen/yetiştirilen, canavarın,
hayata dair her türlü olguyu normalleştirmesi, dolayısıyla birçok olgunun da
anormalleştirmesidir.
Bizi biz yapan ise tüm bu normal/anormal ikiliği içerisinde başımıza gelen
irili ufaklı şeylerin etkisi ve hatta başımıza gelmeyenlerin, eksikliklerin:
anne, baba, sevgi, sevgili, ilgi, şefkat. Şurada ufak bir fiziksel ve/veya
sözlü şiddet, aşağılanma, işten çıkarılma, burada irili ufaklı travmalar,
dolayısıyla yaşamın olağan akışının sekteye uğraması. Her şey bu kadar basit,
her şey bu kadar kolay işte. İyiliği de -her ne ise, kötülüğü de -her ne ise-
gerekçelendirmek bu kadar kolay.
Joker’in yaşadığı, alabildiğine bireysel rahatsızlık, bu rahatsızlığı nasıl
bertaraf edeceğini bilememek, bunun için gerekli taktik ya da stratejilere
aşina olmamak ya da onlara karşı duyduğu inançsızlık, onu semptomatik bir çare
arayışına yöneltir.
Batman ise, bireysel bir travmadan yola çıkarak kendini suçla, suç olduğunu
düşündüğü/düşünülen şeyle mücadeleye verir. Ancak bu mücadelede yalnız
değildir. Hatta başrolde bile değildir. Kolluk kuvvetlerinin, zora düştüğünde
ıslık -spot ışığı- çalarak çağırdığı, suçluları adalete teslim eden tek kişilik
bir ordudur, bir figürandır aslında. Bu mücadelenin sosyal bir yanı yoktur,
suçu değil suçluları ortadan kaldırır, enformaldir, Batman bir polis memuru
yahut herhangi bir devlet görevlisi değildir ve statükoya hizmet eder yani
egemenin suçlu addettiği kişileri yakalar. Bu hali ile aslında bir tür derin
devleti bile çağrıştırdığı söylenebilir.
Yalnız yaşamaya -Alfred’i saymazsak-, çalışmaya -Robin’i saymazsak- ve hep
karanlıkta kalmayı -gazetelere çıkmasını saymazsak- mecburdur. Belki de böyle
olmayı seçmiş işkolik bir sosyopattır. Her halükarda böyle kalmak zorundadır,
zira en azılı suçluyu yakalasa bile, kendisini göreve çağıran mercilerce
aşağılanır, suçlanır, kriminalize edilir. Bu uğurda Arkham Akıl Hastanesi’ne
-ki hapishaneden hallicedir- düşmüşlüğü vardır.
Yukarıda az değindiğim bir konu yeniden bahsedilecek kadar önemli: Batman
suçu değil suçluları ortadan kaldırmak için çalışır. Eylemleri hep kötülük
olduğunu düşündüğü/düşünülen şeyin başına karşıdır. Joker’in ya da Penguen’in müritlerini
ya da bu kötü adamları kötü yapan şeyleri -sistem, toplumsal yapı, şartlar-
değil elebaşını ortadan kaldırmaya çalışır. Bu hali ile sürdürülemez ve sonu
gelmez -zira her kötü adamın arkasından yeni bir kötü adam/kadın gelecektir hem
serinin hem de kötülüğün devamlılığı açısından- bir mücadele cenderesine
sıkışmıştır.
Hepsinden öte, pek çok kez dile getirildiği üzere, Batman bir süperkahraman
değildir. Kendisini baba parası ve bununla
erişilebilir/tasarlanabilir/üretilebilir teknolojiyle sarmış, süperleştirilmiş
bir emir eridir. Süperleştikten sonra yaptıkları ise neredeyse sadece
yetiştirilişinin, içinde bulunduğu maddi ve manevi ortamın kaçınılmaz
sonucudur. Eğer yer değiştirselerdi pekala Bruce Wayne Joker, Arthur Fleck ise
Batman olabilirdi.
İşin garibi Joker ya da Penguen de tam olarak süperkahraman/kötü değildir.
Ancak onlar -Batman’in aksine- kendilerini teknolojik zımbırtılarla donatmaz. Neredeyse
tamamen, oldukları gibidirler, bir davaları, adamları ve stratejileri vardır.
Ne istedikleri -bu anarşi bile olsa- bellidir. Amaçlarına ulaşmak için örgütlenir,
insanları -insanlarını- kötü emellerine alet ederler. Onların aletleri
insanlardır.
Batman; Joker’i camdan atabilir, Penguen’in üzerine yarasaları
salabilirsin, ama kötü adamı öldürmenin sadece kötü bir adamı öldürmüş olmaktan
fazlası olmadığının farkında olmalısın.
